Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), Yargıtay ve Danıştay üyelerinin maaşlarına birinci sınıf hakim ve savcılardan daha fazla zam yapılmasını öngören hukuki kararı iptal etme kararının gerekçesi şöyle: açıklandı.
Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında, 11 Ekim 2023 tarihinde Genel Kurul gündemine alınan ve Yargıtay ve Danıştay üyelerinin görevden alınmasını öngören düzenlemenin iptaline ilişkin Yargıtay kararı yer alıyor. Diğer birinci sınıf hakim ve savcılara göre ek zam alacak ve maaşları Anayasa Mahkemesi üyelerinin maaşlarına eşit olacak.
Buna göre Ankara 25. İdare Mahkemesi, açtığı davada, söz konusu kişilere, 40.000’lik gösterge rakamının çarpımı oranında aylık ilave zam yapılacağı yönündeki düzenlemenin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. Yargıtay ve Danıştay, birinci sınıf hakimler için 15.000, memur maaşlarına uygulanan katsayı ile. .
İptal başvurusunda, söz konusu düzenlemenin Yargıtay ve Danıştay üyelerine diğer birinci sınıf hakim ve savcılardan daha fazla maaş ödenmesini öngördüğü ve bunun Anayasa’ya aykırı olduğu belirtildi.
Anayasa Mahkemesi, söz konusu yasal düzenlemenin anayasaya aykırı olduğuna karar vererek iptal etti.
Kararın gerekçesinden
Anayasa Mahkemesi kararında, Yargıtay ve Danıştay üyelerinin, bulundukları yargı organının ilk derece ve istinaf mahkemelerinde görev yapan hakim ve savcılardan bir farkı bulunmadığı belirtildi. Anayasa’da güvence altına alınan “hakim olma güvencesi” açısından.
Kararda, Yargıtay ve Danıştay üyelerinin maaşlarının Anayasa Mahkemesi üyelerine eşitlenmesine yönelik yapılan düzenlemenin objektif, makul ve zorlayıcı bir gerekçesinin bulunmadığı belirtilerek, şu ifadelere yer verildi: kullanılmış:
“Yargıtay ve Danıştay üyelerinin özlük hakları düzenlenirken, yalnızca görev ve yetkileri, yapısı ve niteliği Anayasada özel olarak düzenlenen ve Anayasa Mahkemesi üyelerinden farklı durumda olan Anayasa Mahkemesi üyelerine izin verilir. Anayasa Mahkemesi üyelerinin özlük haklarıyla eşit hale getirilerek, “Bu sonucu doğuracak bir düzenleme yapılmasının anayasal açıdan objektif, makul ve gerekli bir gerekçeye dayanmadığı görülmüştür.”
Kararda, Anayasa’ya aykırı olmamak kaydıyla yapılacak düzenlemenin içeriğini belirleme konusunda yasa koyucunun takdir yetkisinin bulunduğuna dikkat çekilerek, Yargıtay’ın üye sayısı ve Danıştay diğer birinci sınıf hakim ve savcılardan farklı olabilir ancak bu fark ceza ve idari yargı sisteminde görev yapan hakim ve savcı sayısından kaynaklanmaktadır. Mahkemeler arasındaki uyumun bozulmaması gerektiği belirtildi.
Yargıtay ve Danıştay üyeleri ile birinci sınıf hakim ve savcılar arasında ciddi bir gelir farkı yaratıldığı belirtilen kararda, “Bu durum yargıda huzursuzluk ve kırgınlığa yol açacaktır” denildi. Adli ve idari yargı sisteminde mahkemeler arasında adli hizmetin yerine getirilmesi ile Yargıtay ve Danıştay’ın birinci sınıf üyelerinin “Hakim ve savcılardan tamamen farklı bir statüye sahip olmaları sonucunu doğuracaktır.” değerlendirmesine yer verildi.
Kararda şunlar kaydedildi:
“Anayasa’da güvence altına alınan hakim olma güvencesi açısından hiçbir farkı bulunmayan birinci sınıf hakim ve savcılar ile Yargıtay ve Danıştay üyeleri arasındaki farkın 100.000 lira olduğu sonucuna varılmıştır. çalışma barışını bozacak düzeyde olduğu ve söz konusu farklılığın makul ve orantılı olmadığı değerlendirilmiştir.Bu değerlendirmeler ışığında kuralın hukukun üstünlüğü ve mülkiyet hakkı bağlamında olduğu sonucuna varılmıştır. “Eşitlik ilkesine aykırı olduğu sonucuna varıldı. Anayasa Mahkemesi, açıklanan koşullara dayanarak kuralın Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptali gerektiğine karar verdi.”
İptal kararı 6 ay sonra yürürlüğe girecek.
