Birol BOZKURT
Merkez Bankası merakla beklenen faiz kararını açıkladı. Banka, Haziran ayında başladığı faiz artırımlarına Temmuz toplantısında da devam etti. Buna göre banka, politika faizini 250 baz puan artırarak yüzde 17,50’ye yükseltti. Beklenti faiz oranlarını 500 baz puan artırarak yüzde 20’ye çıkarmaktı. Merkez Bankası bu kararla iki ayda politika faizini iki katından fazla artırdı.
Banka, PPK karar metninde, enflasyondaki düşüşün bir an önce sağlanması, enflasyon beklentilerinin çıpalanması ve fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın kontrol altına alınması amacıyla nakit sıkılaştırma sürecine devam edilmesine karar verildiğini duyurmuştur. Faiz oranındaki 250 baz puanlık artışın ardından kredi kartı ve KMH faiz tavanı da yükseldi. 1 Ağustos prestijiyle birlikte kredi kartı ve KMH faiz tavanı aylık yüzde 1,91’den 2,13’e çıkacak.
Ticari krediler için üst sınır 37,8’e yükseldi. Merkez Bankası karar metninde, Türkiye’de son dönemde açıklanan göstergelerin enflasyondaki ana eğilimin yükselmeye devam ettiğine işaret ettiğini belirterek, bu gelişmede iç talepteki güçlü seyir, fiyat ve kur kaynaklı maliyet yönlü baskılar ile hizmet enflasyonundaki katılığın belirleyici olduğunu belirtti. Ayrıca, vergi düzenlemeleri ve fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın enflasyon üzerinde ek bir olumsuz etki yaratacağını öngördü.
Şimşek: İhracatı destekleyeceğiz
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Merkez Bankası’nın faiz kararı sonrası resmi sosyal medya hesabından ihracat açıklaması yaptı. Şimşek, “Programımızın en büyük önceliklerinden biri ihracatı güçlü bir şekilde desteklemek. İç talebi dengeleyecek tedbirler alırken, ihracata azami desteği sağlayacağız. Yurt dışından sağladığımız kaynağı ihracata ve yatırıma kanalize edeceğiz” dedi.
KKM’de zorunlu karşılık planı
Kaynaklara göre, miktarsal sıkılaştırma kapsamında KKM ödemeleri nedeniyle piyasada oluşan fazla likidite, zorunlu karşılıklar ile geri çekilecek. Kaynaklar ayrıca, “Seçici bir yaklaşımla Döviz Korumalı Mevduat Hesapları için zorunlu karşılık oranları artırılacak ve bu şekilde oluşacak fazla likidite sterilize edilecek. Seçici kredi sıkılaştırması dar gelirliyi, ihracatı ve yatırımı koruyacaktır” dedi.
Reeskont kredilerinde limit artırımı
Merkez Bankası, ihracatçıların reeskont kredilerinde bankaların günlük limitini 5 kat artırarak 1,5 milyar TL’ye çıkardı. Faiz kararında seçici kredi vurgusu yapılırken, reeskont kredisi limit artırım kararı geldi. Buna göre TCMB, bu kararla birlikte ihracat artışına katkı sağlayan ihracatçılara da öncelik verecek. Ayrıca sadeleştirme işlemi kapsamında reeskont kredilerinde yüzde 30 ek döviz satış şartı ve satış öncesi döviz satış kuralı gibi şartlar kaldırılıyor.
Ekonomistler ne dedi?
DÜNYA Gazetesi yazarı Dr. Bertan Kaya:
“Merkez Bankası, dengeyi koruma ve kademeli ve temkinli bir toparlanma izleme konusundaki istekliliğini açıkça ortaya koymuştur. Ekonomide mevcut dengenin istikrarlı değil istikrarsız olduğunu ve bu dengeyi bozmanın çok ciddi sorunları beraberinde getireceğini düşünüyorum. Seçim ekonomisinin faturası, para politikasındaki hareket darlığı, zamlar, vergi oranlarındaki artışlar ve ek vergilerle bize yansıyor. Bu gerçekten ince bir köprü.”
Selçuk Gönençler, Stratejist:
“Merkez Bankası 500 puanlık medyan beklentinin altında artarak 250 puanda kaldı. Artışın tam da beklediğimiz oranda gelmesiyle kademeli artış sürecinin devam edeceği sinyali verilmeye devam edildi. Yakın zamanda açıklanan anlaşma ve Arap sermaye girişinin faiz kararında “göreceli” bir etkisi olduğunu düşünüyorum. Ancak Temmuz ayı enflasyonunda son aylara göre önemli bir artış beklentisi önümüzdeki aylarda merkez bankasının elini daraltabilir. Piyasanın enflasyonla mücadele konusunda daha aktif kararlar alacağı beklentisi son iki aydır yapılan açıklamalar ve uygulamalarla bir nebze askıya alınmış görünüyor.”
Dinamik Yatırım Başekonomisti Enver Erkan:
“Kararda enflasyonla mücadelenin önemi vurgulanırken, metinde vergi artışlarının enflasyonu olumsuz etkileyebileceği ve sadeleşme sürecinin devam edeceği belirtildi. Enflasyonun bu kadar hızlı yükseleceği bir dönemde Merkez Bankası’nın faiz tarafında daha proaktif adımlar atması gerekecek. Bu nedenle piyasa beklentileri zaten sınırlı bir faiz artırımı yönündeydi ancak Merkez Bankası’nın beklenti yönetimi girişimi açısından bu konuda daha fazlasını yapması gerektiği açıktır.”
Swissquote Bank Kıdemli Analisti İpek Özkardeşkaya:
“TCMB’nin para politikasını normalleştirme beklentilerini karşılayamadığı üst üste ikinci toplantı, yeni ekonomi ekibinin bağımsızlığını teyit etmesi ve sağlıklı bir normalleşme politikası benimsemesi konusunda soru işaretlerini gündeme getiriyor. Para politikasında normalleşmenin çok yavaş benimsenmesi, TL ve TL varlıklar üzerindeki baskıyı artırırken, yatırımcıların güvenini tehdit edebilir.”
Timothy Ash, Bluebay Stratejisti:
“Bana göre çok yanlış bir karar ve eksiklik. Faiz kararı yine beklentilerin altında kaldı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile Merkez Bankası Başkanı Erkan’ın para politikasında gerçek bir sıkılaştırma yapma yetkisi yok diyenleri haklı çıkaracak bir karar oldu.
JPMorgan, Türkiye için enflasyon ve büyüme beklentilerini yükseltti
ABD Merkez Bankası JPMorgan, TCMB’nin beklenenden düşük faiz artırımının ardından Türkiye’ye yönelik büyüme ve enflasyon beklentilerini yukarı yönlü revize etti. JPMorgan, Türkiye’nin 2023 büyüme tahminini %3,2’den %4’e çıkardı. JPMorgan analisti Fatih Açelik, müşterilere gönderdiği araştırma notunda, TL’de devam eden değer kaybı nedeniyle Temmuz ayında enflasyon baskılarının arttığını belirterek, enflasyon beklentisini %50’den %57’ye yükseltti.
TCMB rezervleri artmaya devam ediyor
Merkez Bankası rezervleri artmaya devam ediyor. Merkez Bankası brüt rezervleri 113,1 milyar dolar düzeyine yükseldi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası rezervleri yükselmeye devam ediyor. TCMB verilerine göre 14 Temmuz haftası itibarıyla brüt rezerv 113,1 milyar dolara yükseldi. Rezervler geçtiğimiz hafta 110.4 milyar dolar seviyesindeydi. Net rezervlerdeki artış ise daha sınırlı olmuştur. 14 Temmuz haftasında net rezervler 81 milyon $ artarak 13.2 milyar $’a yükseldi. Takaslar hariç net rezerv geçen hafta eksi 48.4 milyar dolardı. Önceki hafta bu rakam eksi 48,1 milyar dolar olarak kayıtlara geçmişti. Döviz mevduatı arttı Geçen hafta TCMB rezervleri artarken, yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı 2,5 milyar dolar artarak 171,1 milyar dolara yükseldi. Pariteden arındırıldığında ise artış 379 milyon dolar oldu. Bu veri setine göre gerçek kişilerin döviz mevduatları 278 milyon dolar azalırken, tüzel kişilerde 658 milyon dolar artış gözlemlendi.
KKM’de artış ivmesi devam etti
Döviz korumalı TL mevduat ve katılma hesapları son iki ayın en hızlı artışını kaydetti. BDDK bülteninde yer alan bilgilere göre, KKM TL mevduat ve katılma hesapları 2 trilyon 846,7 milyar TL’den 2 trilyon 962,3 milyar TL’ye yükseldi. Aynı haftada krediler 9 trilyon 996,5 milyar TL’den 10 trilyon 137,1 milyar TL’ye, mevduat 11 trilyon 787,3 milyar TL’den 12 trilyon 154,9 milyar TL’ye yükseldi. İhtiyaç kredileri 1 trilyon 392,3 milyar TL’den 1 trilyon 403,4 milyar TL’ye, bireysel kredi kartları 788,2 milyar TL’den 808,7 milyar TL’ye yükseldi. TGA 168,9 milyar TL’den 169,2 milyar TL’ye yükseldi.
